کوه اسکی
عکس ، مقاله و طرح درس از کوهنوردی ، اسکی و پرواز
| ||
|
لینک دوستان
 |
گرچه غفلت و بی توجهی در تابستان چندان بی خطر نیست ولی در زمستان اگر با فوت و فن کوهنوردی آشنا نباشید خطر مهلکی به شمار میرود مثلا زمین خوردن در تابستان نهایتا" به یک زخم سطحی می انجامد اما در زمستان می تواند منجر به سر خوردن، برخورد به صخره ها و سقوط در دره شود و نتایج دهشتناکی به بار آورد و بالاخره طول روز در زمستان کوتاه(کمتر از8 ساعت)و شبها بسیار طولانی است(16ساعت)بنابراین خیلی زود در این فصل با تاریکی و سرمای کشنده ی شب کوهستان رو به رو میشویم لذا از شب مانی اضطراری در این فصل به هر قیمتی که شده باید خودداری کرد.
تفاوت های اساسی ذکر شده در بالا بین شرایط زمستانی و تابستانی گاهی اوقات مشهود و بارز نیستند مثلا" در زمستان در ارتفاع کم(در کوهپایه ها) ممکن است هوا مانند تابستان گرم باشد در حالیکه در ارتفاع 2000متری و بالاتر کاملا سرد است اگر توده های ابر در ارتفاع پایین حرکت کنند برف و یخ بالای کوه دیده نمیشود و کوهنوردان کم تجربه ممکن است با تجهیزات نا کافی عازم ارتفاعات شوند در حالی که با این عمل خود دست به کار خطرناکی زده اند و نتیجه ی آن تلفات و ضایعاتی است که همگی کم و بیش با آن برخورد کرده ایم یا لااقل شنیده ایم.
در زمستان کوهنوردی بسیار دلچسب است و طبیعت شکل زیبایی به خود میگیرد پستی و بلندی های راه در اثر بارش برف یکنواخت میشوند وکوه ها بزرگتر به نظر می آیند و این ممکن است کوهنوردان مبتدی را وسوسه کند اما بهتر است تا کسب تجربه لازم ، بالا بردن توان جسمی، تامین تجهیزات زمستانی و گذراندن دوره های آموزشی مربوطه صبرکنیم و آنگاه همراه کوهنوردان با تجربه و در تیم های سازمان دهی شده پا در مسیر های برفی بگذاریم واقدام به صعود های زمستانی کنیم. صعود در شیبهای تند و کوهنوردی در ارتفاع بالا در فصل زمستان مخصوص کوهنوردانی است که روی برف و یخ تجربه دارند و به هیچ وجه مناسب افرادی که تجربه ی محدودی در کوهنوردی های مقدماتی دارند نیست. حتی در مسیرهای خیلی ساده زمستانه ممکن است با شرایط سخت صعود از برف ویخ مواجه شویم به همین جهت ضروری است که تجربه لازم را به دست آوریم و دوره های آموزشی مربوط را طی کنیم.
به همراه بردن تعداد زیادی از افراد بی تجربه به ارتفاعات و کوه پایه ها در شرایط نامساعد کار عاقلانه ای نیست به ویژه اگر برف ویخ ارتفاعات را پوشانده باشد. فردی که سرپرستی یک تیم کوهنوردی را در صعود زمستانی به عهده میگیرد باید کوهنوردی شایسته و با تجربه بوده و چندین سال با گروه های متشکل کوهنوردی همکاری کرده باشد و تجربه ی صعود در فصول مختلف را داشته باشد و بتواند:
1- در شرایط مختلف با کلنگ،لنگر برف،طناب و سایر تجهیزات فنی کار کند و در مواقع لزوم از انواع کارگاه ها بهره گیرد.
2-در هنگام سر خوردن بر روی برف علاوه بر داشتن مهارت وآشنایی با تکنیک های آن شرایط برف را هم در نظر گیرد.
بسیاری از حوادث ناگوار ناشی از عدم توجه به یکی از دو عامل فوق بوده است.
خطرات بالقوه کوهستان در زمستان :
1-تغییر ناگهانی هوا ، بارش برف و بروز کولاک وسرمای شدید که نتیجه آن یخ زدگی ،هایپوترمی ودر صورت ادامه شرایط نامساعد، مرگ شخص است – خطر دیگری که بوران دارد گم کردن راه در شرایط دید کم است که در این حالت همراه داشتن قطب نما و آشنایی با نحوه استفاده از آن ضروری است .
2-وجود برف در روی زمین نیاز به برفکوبی مدوام دارد که توان واستقامت بالای تک تک افراد تیم را می طلبد
3-یخ زدن مسیر ها واحتمال سر خوردن وسقوط از ارتفاع که جهت جلوگیری از وقوع این اتفاق همراه داشتن تجهیزات لازم مثل کلنگ و در مواقع خاص کرامپون وآشنایی کامل با کاربرد آنان بسیار ضروری است .
4-جمع شدن برف در ارتفاعات واحتمال سقوط بهمن که دراین حالت نیز افراد باید دوره های آموزشی کامل را در خصوص شناسائی بهمن ، مناطق بهمن خیز ، زمانهای سقوط بهمن ، نحوه عبور از مناطق خطرناک ، نجات فرد بهمن زده و ....را طی کرده باشند.
5-برفکوری ، سرمازدگی اندامها و هایپوترمی که لازمه مقابله با این خطرات هم توان بالا ، تجهیزات کافی تجربه لازم و گزراندن آموزشهای مربوطه می باشد.
با توجه به مسائلی که بصورت بسیار خلاصه و تیتروار در بالا ذکر شد می توان گفت که لازمه کوهنوردی در زمستان و صعودهای زمستانی توجه به 4 اصل زیر است :
توان و استقامت جسمی - تجربه - آموزش - تجهیزات
برنامه ریزی واجرای برنامه در صعودهای زمستانی :
1-شناسایی کامل منطقه که این امر باید علاوه برکسب اطلاعات از طرق مختلف مثل کتاب – گزارش – اینترنت و.... باید بصورت حضوری وعملی هم انجام شود یعنی تیمی که قصد انجام یک صعود زمستانی دارد باید این صعود را در فصلی غیر زمستانی انجام داده باشد ونسبت به منطقه مورد نظر اشراف کامل داشته باشد.
2-پیش بینی وضع هوا از طریق سایت های معتبر – تلفن هواگو (134) رسانه های خبری و..... و بعد انجام برنامه ریزی
توجه : در شرایط بد آب و هوایی ، در حین بارندگی و همچنین بلافاصله بعد از بارندگی نباید به کوه برویم .
3-انتخاب نفرات تیم باتوجه به 4 اصل ذکر شده : توان - تجربه – آموزش وتجهیزات
4-برنامه ریزی دقیق زمانی وپیش بینی زمان اضافی برای بازگشت با توجه به کوتاه بودن طول روز و طولانی بودن شبهای سرد زمستان
نکته مهم : اجتناب از شب مانی اضطراری به هر قیمتی که شده
5-در برنامه های چند روزه تعیین محل دقیق شب مانی (جانپناه ،چادر مناسب، غار برفی یا ایگلو) در دو مورد آخر باید تجربه ساخت غار برفی یا ایگلو را داشته باشیم ومطمئن باشیم که برف منطقه شرایط لازم برای ساخت آنها را دارد
6-تغذیه مناسب و دائم (به حجم کم ودفعات زیاد از مواد انرژی زا با تکیه بر کربوهیدرات در حین برنامه و چربی قبل از برنامه ) همراه داشتن غذای اضافی ، مصرف دائم آب و همچنین مایعات گرم مثل چای وقهوه گرم که باید داخل فلاسک همراه تک تک افراد باشد . یکی از علل اصلی هایپوترمی تحلیل انرژی درونی و اصطلاحا" خالی کردن ورزشکار است که باید با اصولی که ذکر شد از بروز این حالت جلوگیری کرد- غذائی که بعنوان شام مصرف می شود باید دارای مقادیر بیشتری چربی باشد تا هم شب گرمی داشته باشیم و هم اینکه با آ زاد شدن تدریجی انرژی موجود درچربی تا صبح روز بعد نیز انرژی لازم در اختیار داشته باشیم.
7-جلوگیری از ایجاد شرایط بوجود آورنده سرمازدگی و هایپوترمی یعنی همراه داشتن لباس گرم کافی ، پوشاک گرم اضافی ، کلاه – دستکش و جوراب اضافی و لباسهای عایق در برابر باد ورطوبت و " جلوگیری از 3 عاملی که باعث ایجاد وتشدید سرمازدگی می شود "
3 ضلع مثلث سرمازدگی عبارتند از : سرما - باد – رطوبت
الف – سرما : جهت جلوگیری از اثر سرما بر بدن باید همه بدن را با پوشش مناسب عایق پوش کرد توجه داشته باشیم که هیچ لباسی بدن را گرم نمی کند بلکه هرچه خاصیت عایق بودن لباس بیشتر باشد بنحو بهتری از اتلاف گرمای بدن جلوگیری میکند . توضیحات کامل راجع به کفش و لباس و غیره در این مجال مختصر نمی گنجد و همنوردان عزیز در این خصوص اطاعات کامل دارند کفش دو پوش ، لباسهای استرج – پلار و گورتکس – کلاه و دستکش – پوشاک پر و....
استفاده از مایعات گرم مثل چای و قهوه داغ هم که باید داخل فلاسک همراه همه کوهنوردان باشد نیز بسیار مفید خواهد بود
ب – باد : " باد دشمن کوهنورد است " یکی از اثار مخرب باد تشدید سرما است با مراجعه به جداول مربوطه متوجه می شویم که مثلا" یک باد متوسط تا شدید می تواند دمای 20 درجه سانتیگراد زیر صفر را به 64 درجه سانتیگراد زیر صفر تقلیل دهد. پس باید در مجاورت باد قرار نگیریم وبدنمان را در مقابل باد با پوشش ضد باد مناسب عایق کنیم البته باز هم اهمیت پیش بینی وضع هوا را یاد آور می شویم
ج – رطوبت : رطوبت ، سرمازدگی اندامها و هایپوترمی را بسیار تشدید می کند لذا باید نهایت سعی و تلاش خود را بعمل آوریم تا بدن را خشک نگه داریم .
رطوبت 2 منشاء خارجی وداخلی دارد ، رطوبت خارجی مثل خیس شدن در اثر بارندگی یا سقوط در آب که راههای جلو گیری از آن مشخص است ،استفاده از پوشاک ضد آب (والبته تنفسی ) مناسب و رعایت اصول احتیاطی در حین عبور از کنار وبالای مکانهای جمع شدن آب و یخ – منشاء رطوبت داخلی تعریق و تعرق بدن است ، برای این که این رطوبت در سطح پوست باقی نماند و لباسها خیس نشوند باید از اصل تعدد لایه ها استفاده کرد و با کم کردن لباس در زمان حرکت و استفاده از ممبرینهای تنفسی مثل گورتکس اجازه خروج بخار را بدهیم
یک نکته مهم :
بعضی از افراد تصور می کنند با مصرف مشروبات الکلی می توان مانع ایجاد هایپوترمی شد ، آیا این تصور درست است ؟
صریحا" باید متذکر شویم که این باور به دلائل ذیل ودلائل متعدد دیگر کاملا" اشتباه است :
1- مصرف الکل از نظر شرع حرام است ومطمئنا" این ماده در هر شرایطی برای بدن مضر بوده که شرع مقدس آن را حرام کرده
2- اصول ومبانی اخلاقی نیز چنین عملی را مضموم و ناپسند می داند و ارتکاب چنین عملی برای کوهنوردان که بااخلاق ترین ورزشکاران هستند و پایبندی به اخلاق و جوانمردی را در ورزش کوهنوردی مهم تر از خود ورزش می دانند نا پسند تر وبسیار نکوهیده است .
3- الکل پس از ورود به محیط داخلی بدن اولین اثری که می گذارد تاثیر بر سیستم عصبی مرکزی و از کار انداختن مرکز ارادی مغز است یعنی شخص بر روی اعمال و رفتار خود هیچ کنترلی ندارد و در یک کلام یعنی زوال عقل . و این موضوع در شرایط حاد کوهستان که باید کاملا" هوشیار و آگاه باشیم و تصمیمات دقیق و عاقلانه بگیریم بسیار خطرناک است .
4- الکل باعث تشدید و تسریع بیماری حاد کوهستان یا ارتفاع زدگی می شود
5-الکل موجود در نوشابه های الکلی ، اتانل یا همان الکل اتیلیک است با فرمول C6H12O6 این ماده با اکسیژن ترکیب شده تبدیل به آب و دی اکسید کربن و مقدار زیادی گرما می شود و این انرژی گرمائی آغاز ماجراست چرا که باعث گرم شدن بدن می شود بطوری که پوست شخص قرمز و برافروخته می شود و فرد باتوجه به زوال قوای عقلی از یک طرف و احساس گرمای فراوان از طرف دیگر ، لباس های خود را کم می کند یا از تن در می آورد و خود را در معرض سرمای کشنده کوهستان قرار می دهد و گرمای مرکزی بدن بطور وحشتناکی افت می کند و پس از مدت زمانی شخص احساس سرمای شدید می کند و مجددا" اقدام به مصرف دوباره الکل می کند و باز همین پروسه تکرار می شود و اگر به مصرف مجدد ادامه دهد ، آنقدر اتلاف گرمای درونی بدن ادامه می یابد تا فرد دچار هایپوترمی متوسط تا شدید می شود و به سوی مرگ پیش می رود .
هدف از تقریر این نوشتار مختصر ، در راستای اهداف کمیته پزشکی هیئت کوهنوردی استان مبنی بر آگاهی دادن به همنوردان عزیز در جهت اجرای برنامه های موفق وسالم و لذت بردن کوهنوردی در فصل زیبای زمستان است . امید است با دقت نظر، آموزش، تمرین ، تامین تجهیزات لازم ، برنامه ریزی دقیق وحساب شده و دوری از غرور بی جا کاری نکنیم که سفیدی زیبای برف در خاطرمان تبدیل به سیاهی زشت پشیمانی بشود.
تهیه و تدوین : سید محسن رضوی
منابع و مراجع :
1- آموزش کوهنوردی - آلن بلاک شاو
2- کوهنوردی مدرن - رحیم دانایی
3- پزشکی کوهستان - جمعی از پزشکان آمریکا |
درباره وبلاگ  عکس ، مقاله و طرح درس از کوهنوردی ، اسکی و پرواز |
| [ طراح قالب : پیچک ] [ Weblog Themes By : Pichak.net ] | ||
تبادل لینک هوشمند